Türbin Yağı Nedir ve Nasıl Seçilir?

Türbin Yağı Nedir ve Nasıl Seçilir?
Türbin yağı nedir ve ne kadar dayanır? Bu sorunun cevabı yağın çalıştığı ortamın durumuna göre değişir. Bu nedenle sorunun cevabını uzman mühendisler vermelidir.
turbin-yagi-nedir-1-1024x683
  • Türbin yağı nedir ve nasıl seçilmelidir?
  • Hangi yağ hangi sistemde kullanılmalıdır?
  • Türbin yağları için tavsiye edilen performans aralıkları nelerdir?
  • Gaz türbinleri hangi sıcaklıklarda çalışırsa oksidasyon minimum seviyede seyreder?
  • Yağın kalitesi ve çalışma durumu hangi testler ile belirlenir?

Tedarikçiler gaz türbini uygulamalarına dair 15 yıl gibi son derece geniş kapsamlı tahminler yürütebilmektedir. Daha net bir tahmin için ise daha birçok değişkenin dikkate alınması gerekir. Kirlik, su, sıcaklık, bakım uygulamaları ve çalışma saatleri burada etkilidir. Çünkü türbin yağlarının üzerinde son derece önemli etkilere sahiptir.

Tahmini okuma süresi 8 dakika

Peki doğru seçilen türbin yağı nedir ve testlerin avantajları nelerdir? Bakımları yapılmış ve uygun bir şekilde teste tabi tutulmuş. Yağları, testleri doğru yapılmayan ve bakımları aksatılan düşük kaliteli yağlara oranla daha uzun ömürlüdür.

Türbin Yağları İçin Doğru Bir Araca Sahip Olunması Gerekir

Türbin yağları konusunda seçim sürecine başlamadan önce dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Yağın fiziksel ve kimyasal özelliklerinin diğer yağlayıcılara kıyasla nasıl olduğunu anlamak önemlidir. Buhar, hidro ve gaz ile çalışan türbinler. R&O (Pas ve Oksidasyon önleyici yağ) olarak bilinen yağlayıcılar ile sorunsuz çalışabilir. 

Çalışma prensibinde türbin yağı nedir? Çalışma döngüleri, bakım uygulamaları, türbin ekipmanı geometrisi, çalışma sıcaklıkları ve sistem kontaminasyonu potansiyeli türbin yağlarında son derece gelişmiştir. Bu da benzinli ve dizel gibi motor uygulamalarında diğer yağlayıcılara kıyasla benzersiz bir avantaj sağlar.

Gaz ve bu har türbinlerinin karter kapasiteleri bin ila yirmi bin galon arasında değişiklik gösterebilir. Bu da yağlamanın daha ekonomik ve uzun ömürlü olmasını sağlar. Yüksek kaliteye sahip olan düşük türbin yağlarının makyaj oranları yağlayıcının uzun ömürlü olmasına katkıda bulunur. Böylece yağ kirliliği sorunu ile karşılaşılmadan türbin yağının ömrü önceden oksidasyon kararlılığı ile belirlenir. Kaliteli türbin yağı nedir sorusuna cevap olarak kesinlikle katkı maddeleridir denebilir. Oksidasyon stabilitesi ısı, havalandırma, su ve partikül kontaminasyonundan olumsuz etkilenebilir. Bu nedenle de yağın ömrünü uzatabilmek için pas önleyiciler, antioksidanlar, emülsiyondan arındıran çeşitli katkı maddeleri ve üstün kaliteli baz yağ ile harmanlanarak üretilir. Aynı amaçla türbin yağlama sistemlerine su tahliye sistemleri, madeni yağ soğutucuları ve filtreler yerleştirilir.

türbin yağı özellikleri

Türbin Yağlarının Önerilen Performans Özellikleri

Türbin yağı nedir ve performans özellikleri nasıl iyileştirilebilir? Bakımlı ve orta dereceli makyaj oranına sahip olan bir türbin yağları ekstra dayanıklıdır. 20 ila 30 yıl arasında performansını bozulmadan koruyabilmelidir. Türbin yağının oksidasyon nedeniyle erken arızalanmasının nedeni genellikle su kirliliğidir. Su yağın oksidasyona karşı kararlılığını azaltır. Diğer olumsuz etkilerine ek olarak pas oluşumuna neden olur.

Su veya su buharı genellikle yağlama sistemlerinden uzaklaştırılabilir. Ancak bazı durumlardamir miktar su gövdeye nüfuz ederek kaçınılmaz olarak yağlama sistemine girecektir. Bu nedenle de sisteme sızan su miktarı salmastranın egzozunu ve sızdırmaz buhar basıncını etkileyecektir. 

Peki genel amaçlı buhar türbini uygulamalarında kullanılması gereken türbin yağı nedir ve sıcaklık aralığı ne olmalıdır? Genel olarak bu tür uygulamalarda 120ºF ila 160ºF (49ºC ila 71ºC) yatak sıcaklıkları ve 120ºF (49ºC) yağlama yağı karter sıcaklığı yaygın olarak kullanılır. Böyle bir durumda ise 140ºF üzerine çıkan her 18 derece için oksidasyon oranının da ikiye katlandığı anlaşılmıştır. 

Geleneksel yapıya sahip olan bir mineral yağı 180ºF (82ºC) üzerindeki tüm sıcaklıklarda oksitlenme belirtileri göstermeye başlayacaktır. Bu nedenle de türbin yağlarının sıcaklık sınırının oldukça üzerinde olan çoğu kalaylı yapıdaki yatak sistemi, 250ºF’de (121ºC) bozulmaya başlayacaktır. 

Yağın bileşenlerine eklenen yüksek kaliteli antioksidanlar oksidasyonu geciktirmekte başarılı olabilir. Ancak kullanılan türbin yağlarının ömürlerinin uzun olabilmesi için yüksek sıcaklık ve su seviyeleri mutlaka en aza indirilmelidir.

türbin yağı analiz sonucu

Gaz Türbinleri

Gaz türbinlerinde kullanılacak olan en iyi türbin yağı nedir? Türbinlerinin büyük bir çoğunluğunda erken türbin yağı arızasının en büyük nedeni çalışma sıcaklıklarının yüksek olmasıdır. Bu nedenle daha yüksek ateşleme sıcaklıkları ve türbin verimliliği için termal yönden daha dayanıklı türbin yağlarına ihtiyaç duyulmuştur. Günümüzde yaygın olarak kullanılan büyük çerçeve üniteleri 160ºF ila 250ºF (71ºC ila 121ºC) aralığındaki sıcaklıklarda çalışmaktadır.

Gelişen teknoloji ile beraber üretilen yeni nesil gaz türbinleri ortaya çıkmıştır. Çalışma döngülerinde farklılıkların yanında yağlayıcı kullanımında da birçok engeli beraberinde getirmiştir. Yüksek yatak sıcaklıkları ve döngüsel çalışma prensibi ile çalışırlar. Ekipmanın başlatılmasını geciktirmenin yanında sistem hidroliğinin de kirlenmesine neden olmaktadır. Bu gibi sorunların çözülmesi ve yağ değişim aralıklarının uzatılması adına hidrokraking türbin yağları uygun şekilde formüle edilerek geliştirilmiştir.

Hidro Türbinler

Hidro türbinleri için kullanılan türbin yağı nedir. Bu türbinler için genel olarak ISO46 – 68 R&O yağlayıcıları kullanılır. Demulsibilite (yağın sudan ayrılabilme özelliği) hidrolitik stabilite, sürekli olarak suyun bulunduğu sistemlerde türbin yağlarının ömrünü etkileyen en temel performans ölçütleridir. Hidroelektrik sektöründe ortam ısısındaki dalgalanmaların viskozite indeksi ile ölçülür Aynı zamanda viskozite stabilitesi de bu sayede önemli bir performans kriteri haline gelir.

türbin yağları

Aero – Türev Gaz Türbinleri

Aero türevli gaz türbinlerinin tamamı oksidasyon kararlılığı yüksek yağlayıcı ihtiyacına sahip olan sistemlerdir. Bu sistemlerdeki en önemli endişe kaynağı temastır. Türbinlerdeki yağın 400ºF ila 600ºF (204ºC ila 316ºC) arasında değişiklik gösteren metal yüzeylerle doğrudan temasıdır.

Karterlerin içerisindeki yağın sıcaklığı ise 160ºF ila 250ºF (71ºC ila 121ºC) arasında değişiklik gösterebilir. Kompakt gaz türbinleri yağı, ısıyı yağlama karterine geri aktarabilmek için kullanır. İşlem de döngüsel çalışma sırasında yağın üzerinde önemli seviyede oksidatif ve termal strese neden olur. 

Elektrik üretimi yapan türbinler için kullanılan yağlayıcılar 5 cSt turbo yağlar olarak tanımlanmaktadır. Bu tip Aero türevli türbinler ise 50 galondan daha az seviyede yağ karterleri ile çalışabilir. Bu sistemde türbinin motoru, rulman yatakları tarafından da desteklenir. 8.000 ila 20.000 dev/dk gibi çok daha yüksek hızlarda çalışabilir.

Türbin Yağları Tedarik Standardı

Belirli bir standarda sahip türbin yağı nedir? Gaz, buhar ve hidro yağları genellikle, ISO VG 32, ISO VG 46 veya ISO VG 68 olmak üzere rafine oranları yüksektir. Aynı zamanda işlenmiş petrol baz yağlarının birer karışımı olarak gösterilebilir. Yağ tedarikçileri birçok farklı uygulamadaki değişken talepleri karşılayabilmek adına çeşitli türbin yağları geliştirmişlerdir.

Endüstrilerin standartları ve madeni yağ testleri, türbin yağlarının ömürleri ve performansları üzerine önemli bilgiler sağlayabilmektedir. Bununla beraber türbin OEM’leri ve tedarikçiler bir yağın geçmişteki başarılı performansının, kalitesini gösteren en önemli kriter olduğu konusunda hemfikirdir. 

Türbin yağının türü veya kullanım amacı ne olursa olsun, üretiminde kullanılan baz yağın kalitesi önemlidir. Çünkü katkı maddelerinin kimyası, yağın ömrünü etkileyen önemli faktörler olacaktır. Bu nedenle katkı maddelerinin performansları kapsamlı araçlar ile test edilmelidir. 

Kaliteli türbin yağı nedir ve nasıl anlaşılır? Kaliteli ve üstün seviyedeki bir türbin yağının anahtarı, yağ mülkiyetinin korunmasıdır. Ancak katkı maddesinde düşüşlerin olması ve baz stoklarının oksidasyonu nedeniyle iyi laboratuvar testleri sunan türbin yağlarında bile erken oksidasyon görülebilir.

gres yağı çeşitleri banner
Corfin lubrication blog içeriği sonsuz dişli nedir hakkında bilgiler

Bu Yazılarımızda İlginizi Çekebilir

Yağ Değişim Aralıkları Nasıl Belirlenir?
Yağın erken yaşlanmaya maruz kalması normal karşılanan bir durumdur. Genel...
Çok Amaçlı Gres Kullanım Alanları ve Özellikleri
Basit bir ifadeyle çok amaçlı gres, birden fazla uygulamada kullanılabilen...
Gres Uyumluluğu Tablosu ve Referans Kılavuzu
Endüstriyel tesislerin tamamında yağlama söz konusu olduğunda çoğu bakım personeli...
Demir Çelik Sektöründe Enerji Verimliliği
Demir Çelik sektörü birçok sanayi koluyla iç içe olması nedeniyle...