- Blog
- Okunma Sayısı: 3.969
Hidrolitik Kararlılık ve Hidrolizi Anlamak
Tahmini okuma süresi 4 dakika
İçindekiler
Oksidasyona benzer şekilde hidrolitik kararlılık, baz yağın moleküllerinin sudan kaynaklı bir şekilde bozulmasıdır. Sadece bir baz yağ bu sürece uğramakla kalmaz aynı zamanda içeriğinde bulunan katkı maddeleri de süreçten etkilendir.
Yağlar doğası gereği higroskopiktir (nem çeker). Bu da havadaki nemi emdiği anlamına gelir. Herhangi bir yağın bu süreçten geçme eğilimi higroskopiklik olarak bilinir. Ester tipi sıvılar, özellikle poliol ve fosfat esterleri ortamdaki nemi kolayca çekmeleri ile ünlüdür.
Bir yağlayıcı su yüzünden kirlenebilir. Burada asıl soru sıvının suya göre ne kadar kararlı olduğudur. Bir yağlayıcının ve katkı maddelerinin su varlığında kimyasal ayrışmaya direnme yeteneği, yağlayıcılar için hidrolitik kararlılık, olarak bilinir.
Hidrolitik kararlılık için ASTM standardı D2619-09’dur. Test işlemi sırasında kapağı kapatılmış basınçlı tipteki bir soda şişesi kullanılır. Bu nedenle kola şişesi testi olarak da adlandırılır.
Su Kirliliğini Azaltmanın 4 Yolu
- Girişini kısıtlayın
- Varlığını tanıyın
- Durumunu ve konsantrasyonunu analiz edin
- Kısa sürede müdahale edin
Hidrolitik Kararlılık Test Yöntemi
Hidrolitik kararlılık test işlemi 25 litre suya 75 mililitre test sıvısı eklenerek başlar. Ardından, bir bakır şerit eklenir. Şişe daha sonra kapatılarak 200 derece F’ye ısıtılır ve 48 saat döndürülür. Testin sonunda bakır şerit çıkarılır ve kütledeki farkın yanı sıra kararmadaki değişiklik belgelenir.
Test sıvısının asit sayısı (AN), suyun asitlik seviyesi ile belirlenir. Sonuçlar, sıvının hidrolitik stabilitesini ve hidroliz ille çakışan asit oluşumuna karşı ne kadar iyi dayandığını ortaya çıkaracaktır.
Test Sonuçlarını Etkileyen Faktörler
Hidrolitik kararlılık testlerinde su saflığı, sıvının kontaminasyonu, viskozite ve katkı paketi dahil olmak üzere çeşitli faktörler test sonuçlarını doğrudan etkiler. Örneğin, aşınma önleyici katlı maddesi çinko dialilditiofosfat (ZDDP) ile hidrolize olmaya ve asit üretmeye tabidir.
Test sonuçları analiz edildiğinde bakır ağırlık kaybı ölçülür. Bu durumda beklendiği gibi çinko bakırı kaplayacaktır. Ancak bakır şerit durulandığında (genellikle heptan veya trikloroetan), bakır ağırlık kaybının gerçek ölçüsü ortaya çıkar.
Zamanla çok yüksek hidrolitik kararlılık değerine sahip yağlar bile hidrolize olmaya başlayacaktır. Yağlama yağlarındaki baz stok hidrokarbonlar ve katkı bileşiklerini bozar. Bu moleküllerin su ilavesiyle parçalanması, bağların yeniden yapılandırılması ve sıvı içindeki bileşiklerin modifikasyonu ile sonuçlanır.
Bu sürece pH’daki bir değişiklik de eşlik eder ve yağın asit sayısı izlenerek izlenebilir. Daha önce bahsedildiği gibi, ester bazlı sıvılar hidrolize karşı çok hassastır ve özellikle nem girişi riski yüksek olan ekipmanlarda bu işlemin herhangi bir belirtisi için yakından izlenmelidir.
Yağlama Yağlarında Hidrolitik Kararlılık Hangi Sorunlara Neden Olur?
Yağlama yağları içindeki hidroliz, çeşitli sorunlara neden olur. Yağın sadece fiziksel özelliklerini (viskozite, renk vb.) etkilemekle kalmaz, aynı zamanda kimyasal özelliklerini de değiştir. Hidrolitik kararlılık için en yaygın etkilerinden biri, ağırlıklı olarak karboksilik asitler olmak üzere asitlerin oluşmasıdır.
Bu asitler sülfürik asitlere kıyasla zayıftır. Ancak makine hasarlarına yol açabilirler. Bu nedenle asitler bir Fourier transform kızılötesi (FTIR) spektroskopi taramasında görünecek ve rutin yağ analizi ile izlenebilir.
Hidroliz işlemi devam ettikçe yağın viskozitesi düşmeye başlayacaktır. Viskozitedeki bu azalma, bir makinenin sağlığı için çok gerçek bir tehdit oluşturur. Viskozite düştükçe sıvının yük taşıma kapasitesi de azalacaktır. Bu da makinenin sınır yağlama rejiminde çalışmasına ve daha belirgin aşınmaya neden olacaktır.
Proaktif davranarak ve yağlarınıza su girmesini önleyerek hidroliz sürecini azaltabilirsiniz. FTIR ile birlikte yağın su içeriğinin ve asit sayısının izlenmesinde dikkatli olunması, hidrolitik kararlılık gerçekleşip gerçekleşmediğini belirlemek için en iyi silahlar olarak hizmet edecektir. Yağınızı kuru tutmak, sizi bu kimyasal sürecin yıkıcı etkilerinden kurtaracaktır.